Nordycki model gospodarczy - wzór dla innych krajów?

Niedawny raport “The Economist” opisuje nordycki model gospodarczy, którego fenomen polega na łączeniu dynamiki gospodarczej (względnie wysoki, jak na kraje wysokorozwinięte, wzrost gospodarczy) z małym poziomem nierówności dochodowych (które stanowią ważny i narastający problem w wielu państwach). Szwecja, Norwegia, Finlandia i Dania* w wielu rankingach międzynarodowych zajmują wysokie wysokie lokaty, mają też dość niski poziom długu publicznego. Brytyjska gazeta zadaje więc pytanie: czy jest to gospodarczy model przyszłości?

Wielu osobom te kraje gospodarczo kojarzą się przede wszystkim ze znacznym zakresem opieki socjalnej, jednak ten model już od lat 90. ubiegłego wieku ulega istotnej ewolucji. Wprawdzie pomoc państwa dla ludzi znajdujących się w gorszej sytuacji wciąż jest większa niż w innych europejskich państwach, ale z drugiej strony kraje nordyckie odważnie testują nowatorskie mechanizmy gospodarcze. Przykładami może być uelastycznienie rynku pracy (duńskie “Flexicurity”) czy wykorzystanie mechanizmów rynkowych w dostarczaniu usług publicznych (bon oświatowy w Szwecji umożliwia swobodny wybór między szkołami państwowymi a prywatnymi).
Na temat raportu The Economist oraz wniosków dla innych krajów, w tym dla Polski, bardzo ciekawą rozmowę z prof. Elżbietą Mączyńską (SGH) i Ignacym Morawskim (Polski Bank Przedsiębiorczości) przeprowadziła w TOK FM Agnieszka Lichnerowicz.


Czy więc jest to gospodarczy model przyszłości? Niewątpliwie warto podpatrywać i testować niektóre rozwiązania, jednak - jak powiedziała w czasie audycji prof. Mączyńska - "garnitur gospodarczy musi być szyty na miarę". Nie wszystkie rozwiązania dobrze działające w jakimś kraju sprawdzą się równie dobrze w innym. Przykładowo, wzorowana na szwedzkiej reforma oświaty w Wielkiej Brytanii, spotyka się z wieloma problemami. Bardzo dużą rolę odgrywają tu czynniki kulturowe. Jak pisze "The Economist" sukces krajów nordyckich opiera się na "długiej tradycji dobrego rządzenia, które polega nie tylko na uczciwości i transparentności, ale też na szukaniu kompromisów". Ogromną rolę odgrywa też wysokie zaufanie społeczne, które buduje się przez pokolenia.
Nie można też zapominać o swoistych problemach cechujących te społeczeństwa, jakimi są napięcia społeczna i problemy związane z polityką imigracyjną (na ten temat w Magazynie Świątecznym - "Nie tak pięknie w szwedzkim raju", dostępny dla abonentów).
Pełny raport:
http://www.economist.com/news/special-report/21570840-nordic-countries-are-reinventing-their-model-capitalism-says-adrian
* w tym raporcie do krajów nordyckich zaliczane są Szwecja, Norwegia, Finlandia i Dania. Czasem dołączane do nich są tu również Islandia i Estonia.
Źródło obrazka:
http://pixabay.com/en/scandinavia-norway-sweden-finland-60524/